اگر هود رستورانتان بو، دود و چربی را درست تخلیه نمیکند یا قصد طراحی یک آشپزخانه صنعتی جدید دارید، انتخاب فن مناسب حیاتی است. این راهنمای خرید سانتریفیوژ رستوران به زبان ساده توضیح میدهد چه نوع فن سانتریفیوژ بگیرید، چه ظرفیتی انتخاب کنید، چه زمانی سراغ مدلهای بکوارد بروید و از چه اشتباهاتی دوری کنید تا هم هوای آشپزخانه تمیز بماند، هم قبض برق و هزینه تعمیرات نجومی نشود.
در ادامه قدمبهقدم از تعریف فن سانتریفیوژ و انواع پرهها تا انتخاب سازنده، نحوه نصب، نگهداری و حتی چکلیست مقایسه مدلها را مرور میکنیم تا در پایان بتوانید با اطمینان مدل مناسب هود و داکت رستوران خود را سفارش دهید.
فن سانتریفیوژ رستوران دقیقاً چیست؟
فن سانتریفیوژ دستگاهی است که با یک پروانه (امپِلر) دوّار، هوا را از مرکز میکشد و با نیروی گریز از مرکز در زاویه ۹۰ درجه به بیرون پرتاب میکند. این ساختار باعث میشود در برابر مقاومت داکت، فیلتر چربی و خمهای کانال، هنوز بتواند فشار استاتیک کافی تولید کند؛ چیزی که در تهویه آشپزخانههای رستورانی با هودهای طولانی و فیلترهای چربیگیر بسیار مهم است.
برخلاف فنهای محوری که بیشتر برای جابهجایی حجم زیاد هوا با فشار کم مناسباند، فن سانتریفیوژ برای سیستمهای کانالدار، هودهای بزرگ و جاهایی که با بخار، دود و چربی سروکار داریم انتخاب مطمئنتری است.
فاکتورهای حیاتی در انتخاب فن برای آشپزخانه رستوران
هنگام خرید، بهجای تمرکز روی «قدرت موتور چند اسبه است؟» بهتر است چند پارامتر اساسی را در نظر بگیرید:
- دبی هوا (m³/h یا CFM): باید با حجم آشپزخانه، ابعاد هود و تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت هماهنگ باشد.
- فشار استاتیک: میزان مقاومتی که فن باید در داکت، فیلتر و خروجی پشتبام غلبه کند.
- دمای کار و وجود چربی: هوای داغ و چرب نیاز به فن با متریال مناسب و طراحی قابل شستوشو دارد.
- سطح صدا: در فضای اوپنکیچن یا رستورانهای کوچک، نویز بالا تجربه مشتری را خراب میکند.
- راندمان انرژی: فنهای راندمان بالا، هر ساعت کار، برق کمتری مصرف میکنند و در درازمدت هزینه اولیه را جبران میکنند.
انواع پرهها: فوروارد یا بکوارد؛ کدام برای رستوران بهتر است؟
در فن سانتریفیوژ، شکل پرهها تعیین میکند فن در چه شرایطی بهتر کار میکند:
- پره خم رو به جلو (Forward curved):
حجم هوای زیاد در فشار پایین، ابعاد کوچکتر و قیمت اولیه کمتر؛ اما راندمان پایینتر در فشارهای بالا و حساسیت بیشتر به آلودگی و گردوغبار. - پره خم رو به عقب (Backward curved / backward inclined):
راندمان بالاتر، مناسب برای فشار استاتیک بالاتر و سیستمهای کانالدار طولانی؛ مصرف انرژی کمتر در درازمدت و عملکرد پایدار در برابر تغییرات فشار.
بسیاری از منابع تخصصی اشاره میکنند که فنهای بکوارد در مقایسه با فوروارد، در همان شرایط کاری میتوانند تا چندین درصد راندمان بالاتر و مصرف برق کمتر داشته باشند؛ یعنی اگر رستوران شما هود بلند، فیلترهای متعدد یا مسیر کانال پیچیده دارد، انتخاب یک مدل بکوارد احتمالاً اقتصادیتر خواهد بود. در همین راستا به نقل از سایت معتبر XZH Fan باید به این نکته اشاره کنیم که:
فنهای سانتریفیوژ در سیستمهای تهویه تجاری و صنعتی زمانی بهترین عملکرد را دارند که نوع پره و بازه کاری بر اساس دبی، فشار و شرایط محیطی بهدرستی انتخاب شده باشد و این انتخاب در مرحله طراحی انجام شود.
راهنمای خرید سانتریفیوژ رستوران: چه فنی مناسبتر است؟
برای اینکه راهنمای خرید سانتریفیوژ رستوران شما عملی باشد، جدول زیر یک نگاه سریع برای انتخاب نوع فن بر اساس شرایط واقعی آشپزخانه میدهد:
| نوع رستوران / آشپزخانه | وضعیت هود و داکت | نوع فن و پره پیشنهادشده | نکته کاربردی |
|---|---|---|---|
| فستفود کوچک با هود کوتاه | داکت کوتاه، یک خروجی | فن فوروارد کوچک کابینتی | هزینه اولیه کم؛ سرویس منظم فیلترها الزامی است |
| رستوران متوسط با چند هود | داکت مشترک با چند خم | فن بکوارد فشارمتوسط | مناسب فشار استاتیک بالاتر و کار طولانیمدت |
| آشپزخانه مرکزی / کترینگ | داکتهای طولانی تا پشتبام | فن بکوارد فشاربالا یا سانتریفیوژ بکوارد سینگل | راندمان بالا، امکان کار ۲۴ ساعته |
| فودکورت در مرکز خرید | محدودیت صدا و فضا | فن اینلاین بکوارد با عایق صدا | ایدهآل برای سقفهای کاذب و مسیرهای مخفی |
| رستوران با بخار و چربی سنگین | دمای بالا، چربی زیاد | فن سانتریفیوژ با متریال مقاوم و موتور خارج از جریان هوا | قابلیت شستوشو و مقاومت در برابر چربی داغ مهم است |
انتخاب محل نصب و نوع بدنه
در رستورانها سه سناریوی نصب رایج است:
- فن در داخل سالن یا سقف کاذب و اتصال به داکت.
- فن روی بام در انتهای داکت.
- فن داخل فن باکس برای کاهش صدا و حفاظت مکانیکی.
برای فضاهای محدود، استفاده از فن اینلاین یا کابینتی داخل سقف و عبور داکت از راهروها متداول است. در بعضی پروژهها، تخلیه نهایی روی بام با یک اگزاست فن سقفی انجام میشود که هوای چرب و گرم را مستقیم به بیرون میفرستد و فن سانتریفیوژ رستوران در مسیر داکت فشار لازم را تأمین میکند. ترکیب درست این دو، هم فشار کافی ایجاد میکند و هم سرویسکاری را سادهتر میکند.
هنگام انتخاب سازنده و مدل، به چه چیزهایی توجه کنیم؟
معیارهای کلیدی انتخاب برند و سازنده
- سابقه تولید فنهای تهویه تجاری و صنعتی و داشتن نمونههای نصبشده در رستورانها.
- ارائه منحنی عملکرد واضح (دبی–فشار–توان) و امکان شبیهسازی نقطه کار فن روی منحنی.
- استفاده از متریال مقاوم در برابر خوردگی، رطوبت و چربی (مثلاً فولاد گالوانیزه یا استنلس استیل).
- اعلام راندمان کلی فن و امکان استفاده از موتورهای کممصرف یا اینورتر.
در همین زمینه در راهنمای خرید فن سانتریفیوژ که در سایت xzhfan.com منتشر شده تاکید میشود که:
در انتخاب سازنده، علاوه بر قیمت، باید به کیفیت مواد، بازه عملکرد فن، خدمات پس از فروش و توانایی سفارشیسازی بر اساس شرایط واقعی پروژه توجه شود.
راهنمای خرید سانتریفیوژ رستوران : چکلیست خرید
برای جمعبندی همه چیز در یک نگاه، قبل از نهاییکردن سفارش فن، این چکلیست را مرور کنید:
- محاسبه دبی لازم بر اساس ابعاد هود، نوع پختوپز و تعداد تعویض هوا در ساعت.
- انتخاب نقطه کار روی منحنی فن (دبی و فشار) و اطمینان از اینکه در ناحیه راندمان بالاست.
- تعیین نوع پره (فوروارد یا بکوارد) بر اساس طول داکت، تعداد زانویی و افت فشار سیستم.
- بررسی سطح صدا، امکان عایقکاری آکوستیک و محل قرارگیری فن نسبت به سالن.
- اطمینان از دسترسی به قطعات یدکی، فیلترها و خدمات سرویس دورهای.
نگهداری و افزایش عمر فن در آشپزخانه صنعتی
فن سانتریفیوژ اگر درست سرویس شود، سالها بدون دردسر کار میکند؛ اما بیتوجهی به چند نکته ساده میتواند باعث لرزش، صدای اضافی، سوختن موتور و حتی آتشسوزی در چربیهای داخل داکت شود.
برنامه نگهداری پیشنهادی
- تمیزکاری دورهای فیلترهای هود و داخل داکت برای جلوگیری از رسوب چربی.
- بازدید بالانس پروانه و سفتی پیچها، بهخصوص بعد از شستوشوی سنگین.
- روغنکاری یاتاقانها مطابق دستور سازنده و بررسی دمای کارکرد موتور.
- پایش صدای غیرعادی یا لرزش؛ این علائم معمولاً نشانه عدمتوازن یا خرابی بلبرینگ است.
چند خطای رایج در پروژههای رستورانی
- انتخاب فن صرفاً بر اساس «اسب بخار موتور» بدون توجه به منحنی دبی–فشار.
- استفاده از فن فوروارد کمفشار در داکتهای طولانی که باعث افت راندمان و دود برگشتی میشود.
- نصب فن در محل بدون دسترسی برای سرویس، که تمیزکاری و تعویض قطعات را بسیار سخت و پرهزینه میکند.
- نداشتن حاشیه ایمنی در طراحی دبی، در حالی که در ساعات اوج کار، بار حرارتی آشپزخانه افزایش مییابد.
جمعبندی: چطور انتخابی مطمئن برای تهویه رستوران داشته باشیم؟
اگر بخواهیم همه نکات را در یک مسیر عملی خلاصه کنیم، ابتدا حجم و نوع پختوپز را مشخص کنید، بعد داکت و هود را طوری طراحی کنید که افت فشار قابل قبولی داشته باشد و سپس فن متناسب با این سیستم را انتخاب کنید؛ بهتر است برای داکتهای طولانی و فشارهای بالاتر به سراغ فنهای بکوارد با راندمان بالا بروید و در انتخاب سازنده، کیفیت متریال و خدمات پس از فروش را جدی بگیرید. وقتی نکات این راهنمای خرید سانتریفیوژ رستوران را رعایت کنید، انتخاب فن برای هود آشپزخانه دیگر حدس و خطا نخواهد بود و سیستم تهویه شما سالها پایدار، کمهزینه و ایمن کار میکند.